Horlama

Horlama nedir? Uyku sırasında burun ve dilin arkasındaki hava yolunun daralmasıyla ve buradaki küçük dilin veya yutak seviyesindeki yapıların titreşimleriyle ortaya çıkan sese horlama denir.

Uykuda görülen solunum bozukluklarının en hafifi horlama hastalığı, en ağır şekli de tıkayıcı uyku apnesidir. Normal erişkin inanların en az %10’unda ve çocukların %12’sinde horlama görülmektedir. 60 yaş üzerinde bu oran %40-50 civarına yükselmektedir. Horlama problemi erişkinde en sık orta yaşlı, şişman erkeklerde görülür ve yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar. Charles Dickens 1830’lu yılların başında yazdığı roman ve yazılarında şişman, kırmızı yüzlü, oturduğu yerde uyuklayan erkeklerden oluşan Pickwick Klübü üyelerinden bahsederken aslında horlama ve uyku apneli hastaları tarif ediyordu.

Horlama Nasıl Olur?

Bademcikler, dilin arkası, yumuşak damak, küçük dil ve boğazı oluşturan kaslardan meydana gelen geniz ve yutak bölgelerindeki hava yolunun herhangi bir patoloji ile daralması çok ender olmayan bir durumdur. Bu bölgede daralma olduğunda özellikle küçük dil ve yumuşak damak uyku esnasında solunum çabasının artmasıyla birlikte titreşmekte ve horlama ortaya çıkmaktadır.

Horlama ve Uyku Apnesi Sebepleri Nelerdir?

1. Aşırı kilo, sedatif ilaç veya uyku ilacı alımı, alkol kullanımı gibi durumlarda küçük dil, yumuşak damak, dil ve boğaz kaslarının gerginliği azalmıştır. Aşırı kilolu kişilerde yutak civarında yağ birikimi görülmektedir. Gevşemiş kaslar sırt üstü yatınca dilin ve küçük dilin boğaz arkasına doğru kaymasına engel olamaz. Alkol ya da ilaç alınması sonucunda kaslar daha fazla gevşemesiyle horlama olur. Ve daha ileri evrelerde tıkayıcı uyku apneleri başlar.
2. Küçük dil, yumuşak damak, bademcikler, dil kökü gibi yapıların normal boyutlarından büyük olmaları. Veya sinirsel mekanizmalar ile gerginliklerinin azalması.Normal büyüklükteki bademcik ve geniz etinin de horlama ve apnelere sebep olduğu unutulmamalıdır.
3. Şişman insanlarda boyun çapının normalden daha fazla olması sebep olarak gösterilir.
4. Üst solunum yolunun kist ve tümörlere bağlı olarak tıkanması horlama ve uyku apnelerine sebep olur.
5. Burun tıkanıklığı olan kişilerde de horlama görülmektedir. Bu kişilerde uykuda havayı almak için yapılan solunum çabası ile genizde negatif basınç oluşurak boğazdaki dokular hava yoluna doğru çekilirler. Sonuçta burun açık iken horlamayan kişide horlama görülmeye başlar. Bu durum neden bazı kişilerin sadece alerjik dönemlerde veya grip, sinüzit olduğu zamanlarda horladığını izah etmektedir. Burun orta bölmesindeki eğiklikler (deviasyon), burun polipleri, büyümüş konkalar, burun ve genizdeki tümörler, bu tip burun tıkanıklığına neden olan horlama sebepleri içinde sayılırlar.

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (Tıkayıcı Uyku Apnesi) Nedir?

En basit tanımıyla uyku apnesi uyku esnasında solunumun durmasıdır. Hastada uyku esnasında şiddetli horlama ile birlikte yumuşak damak, küçük dil ve dilin arkasındaki hava yolunda daralma veya tıkanıklık meydana geliyorsa tıkayıcı uyku apnesi var demektir. Tıkayıcı uyku apnesi her 100 kişiden en az 5’inde görülmektedir. Özellikle aşırı kilolu orta yaşdaki erkeklerde bu oran daha da yükselmektedir. Çocuklarda ise tıkayıcı uyku apnesinin görülme sıklığının %10-12 olduğu bildirilmiştir.

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (Tıkayıcı Uyku Apnesi) Sağlığımızı Nasıl Etkiliyor?

Sağlıklı bir yaşam için gece uykusunun iyi bir şekilde alınması şarttır. Gece uyku düzeninin tıkayıcı uyku apnesi ile bozulması sonucunda dinlenilmeden geçirilen geceler söz konusu olacaktır. Tıkayıcı tipte horlama hastalığı olan kişiler uykularının çok az bir kısmında derin uyku fazına geçebilmektedirler. Derin faz gerçek dinlenme için tek yoldur. Dinlenmeden geçirilen ve huzursuz bir gecenin ertesinde uykulu, yorgun ve verimsiz bir gün başlayacaktır. Önceleri televizyon seyrederken veya yemek sonrasında hafif uyuklamalar görülürken, daha sonra apnenin şiddetinin artmasıyla beraber daha ciddi sorunlar ortaya çıkacaktır. Araba kullanırken ya da iş başında uyuklamalar görülebilecektir.

Hastada horlamanın en ağır şekli olan “tıkayıcı uyku apnesi” oluştuğunda yaşamı ciddi şekilde tehdit edici sorunlar ortaya çıkmaya başlar. Gece uykusu sırasında apneler saatte 100-200 defa olabilecek sayılara ulaşabilirler. Apneler sırasında kan oksijen düzeyi düşer ve buna bağlı olarak kalp kanı daha hızlı pompalamak zorunda kalır. Kalp ritmi bozulurken, yıllar içinde yüksek tansiyon, kalp büyümesi hatta uykuda ani ölümler bile görülebilir.

Çocuklarda uyku apnesi daha çok okul öncesi dönemde görülmektedir. Farkına varılmazsa gelişme geriliği, çocukda boy ve kilonun yaşıtlarından geri kalması, okul başarısızlığı ve zihinsel gelişimde aksaklıklar gibi çok ciddi problemler ortaya çıkabilmektedir. Bunlara ilave olarak davranış bozuklukları, hiperaktivite, geceleri yatağa işeme, kalp ve ritim bozuklukları görülebilir.

Horlama ve Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (Tıkayıcı Uyku Apnesi) Nasıl Farkedilir?

Horlama veya apneler kişinin ailesi veya yakını tarafından uyku sırasında takibi ile anlaşılabilir. Bu durumda mutlaka bir doktora başvurulmalı ve sebebin ortaya konması gerekmektedir. Horlayan çocuklar mutlaka tarayıcı testlerden geçirilmelidirler. Doktorunuzun burun, boğaz ve boyunda yapacağı muayeneler sonunda durumun basit horlamadan mı veya tıkayıcı uyku apnesinden mi kaynaklandığı ortaya çıkarılır. Gerekli görülürse bir uyku merkezinde – uyku testi – polisomnografi – söz konusu olur.

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (Tıkayıcı Uyku Apnesi) Tedavisi Nedir?

Amerikan Pediatri Akademisi’nin raporunda “bademcik ve geniz eti ameliyatı tıkayıcı uyku apneli çocuklarda ilk tedavi seçeneği olmalıdır” denmektedir. Yine aynı raporda bademcik ve geniz eti ameliyatının çocuklar şişman olsalar bile horlama ve apneyi %75-%100 oranında iyileştirdiği belirtilmektedir. Herhangi bir sebeple geniz ve bademcik ameliyatı olamayan çocuklarda diğer tedaviler uygulanmaktadır.

Erişkinlerde burundan maske yardımıyla verilen pozitif basınç tedavisi (CPAP) aslında tıkayıcı uyku apnesini iyi tedavi eden cihazdır. Hastanın durumuna göre değişebilen basınçlarda gönderilen hava ile tıkanıklık aşılarak hastalık tedavi edilmeye çalışılır. Fakat yüzlerinde maskeyle uyumak söz konusu olduğu için hastalar uzun süre bu duruma uyum gösteremezler. Ağız içi apereyler bazı hafif apneli durumlarda veya basit horlamada faydalı olabilmektedir.

Erişkinlerde horlayan kişilerin özellikle dikkat etmeleri gereken bazı durumlar vardır. Aşağıdaki önerilere uyulmalıdır.

1. Alınan fazla kilolar verilmelidir. İyi bir adale tonusu kazanmak için sportif bir yaşam biçimi seçilmelidir.
2. Alkol alımı kısıtlanmalıdır.
3. Uyku ilaçları, sakinleştirici ve antihistaminik denilen alerji ilaçlarının kullanımına apneyi arttırabileceğinden dolayı dikkat edilmelidir.
4. Uykudan 3-4 saat önce ağır yemekten kaçınılmalıdır.
5. Aşırı yorgunluktan sakınılmalıdır.
6. Sırtüstü pozisyonda uyuma yerine yana yatarak uyuma tercih edilmelidir.

Horlama Tedavisi Nedir?

Horlama ameliyatı diye bilinen uvulopalatofarengoplasti ameliyatı (UPPP) genellikle erişkin hastalarda başarılı sonuçlar vermektedir. Daha sonraları lazer ışınının kullanıldığı laser-yardımlı uvulopalatoplasti (LAUP) ameliyatları geliştirilmiştir. Son yıllarda dokulara minimal hasar verilerek yapılabilen başka başarılı ameliyat da uvulopalatal flep (UPF) operasyonudur. Radyofrekans enerji uygulaması horlamaya neden olan hava yolu daralmalarına lokal anestezi altında yapılabilen başka müdahaledir. Dil arkası hava yolunun genişletilmesinin gerektiği hastalara yönelik olarak yapılan, çene ve boyun kemikleri ile ilgili ameliyat teknikleri vardır. Ve uygun hastalarda iyi neticeler vermektedir. Cerrahinin çok riskli olduğu veya hasta tarafından istenilmediği durumlarda CPAP metodu uygulanmaktadır.

Sonuç olarak şunları söyleyebiliriz:

1. Uykuda devamlı horlayan her çocuk Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanı tarafından detaylı olarak muayene edilmelidir. Bademcik ve geniz eti ameliyatının gerekli olduğu durumlarda operasyon çocuk sağlığına gelişimine önemli yararlar sağlayacaktır.
2. Prematür, gelişme geriliği olan, şişman, kalp problemleri bulunan, kraniofasiyal anomalili, nöromüsküler hastalığı olan ve yakın zamanda üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmiş olan çocuklar yüksek risk grubundadırlar.
3. Kilolu, horlayan, sedanter hayatı olan orta yaşlı erkekler risk grubundadırlar.
4. Tıkayıcı uyku apnesi olanlar dikkat gerektiren işlerde ve uzun yolculuklarda taşıt kullanırken çok dikkatli olmalıdırlar.

Horlama ameliyatı fiyatları 2024

Horlama ameliyat ücretlerini ilgili yasal mevzuatlar ve etik nedenler dolayısıyla açıklanamamaktadır. Operasyon fiyatları birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterir. Uyku apnesi ameliyat fiyatlarının belirlenmesi konusunda temel faktörler muayene tespitleri ve ameliyatı yapacak olan cerrahın bilgi donanımı ve tecrübesidir. Bunun yanında ameliyatın gerçekleştirileceği şehre bağlı olarak da fiyatlar değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin uyku apnesi ameliyat ücretleri İzmir, İstanbul, Ankara, Manisa, Aydın ve Balıkesir gibi şehirlerde birbirinden farklı olacaktır.