Bademcikler, ağız boşluğunun hemen arkasında her iki tarafta bulunan yapılardır. Vücuda giren yabancı maddeler için bir bariyer görevi görür. Ancak tekrarlayan enfeksiyonları ve büyümesi ile sorunlar yaşanır.
Bademcik (Tonsil) ve Geniz Eti (Adenoid Hipertrofi) Nedir?
Bu yapılar, boynumuzda, kasığımızda ve vücudumuzun diğer bölgelerinde bulunan lenf dokusu veya bezleri yapısına benzeyen yapıdadır. Bunlar, boğazın gerisini bir daire gibi çevreleyen dokunun (waldeyer halkası) parçalarıdır. “Geniz”, burunun arkasında bulunan boşluğa verilen isimdir. Geniz eti (adenoid vejetasyon-hipertrofi), boğazın üst kısmında, burun ve yumuşak damağın arkasında yerleşmiştir; bademciklerin tersine, özel aletler olmadan doğrudan gözle görülemezler. Bademcikler (tonsiller) ise, boğazın gerisinde her iki tarafta yerleşmiş, boyutları değişebilen iki adet dokudur.
Bademcik (Tonsil) ve Geniz Eti (Adenoid Hipertrofi) Görevleri Nedir?
Tonsil ve adenoid lenfoid dokunun bir parçasıdır ve lenfositler içerirler. Bu lenfositler, vücudun bağışıklık sistemine yardımcı olan antikorları üretirler. Ancak tonsil ve adenoidlerin bağışıklık sistemindeki rolleri önemli oranda değildir ve çoğu zaman fonksiyonel değildirler. Bademcik ve geniz eti alınan kişilerde bağışıklıkla ilgili hiç bir olumsuz durumun olmaması da bunu göstermektedir.
Bademcik (Tonsil) ve Geniz Eti (Adenoid Hipertrofi) Ne Gibi Sorunlara Yol Açar?
Tonsil ve adenoid (bademcik ve geniz eti) hem infeksiyonlara hem de büyüklüklerine bağlı olarak bazı sorunlara yol açabilirler. Adenoid daha çok çocukluk çağının problemi olmasına rağmen tonsil hem çocuklarda hem de erişkinlerde hastalık yapabilmektedir. Sık geçirilen infeksiyonlar, hem hastanın günlük yaşamını etkiler, hem de sık sık ilaç kullanımına neden olur. Ancak geçirilen infeksiyonların (iltihapların) en önemli sonuçları, kalp kapakçıkları, eklem ve böbreklerin risk altında olmasıdır.
Enfeksiyonları dışında tonsil ve adenoidin büyüklükleri de önemli sonuçlara yol açar. Tonsillerin büyük olması; yutma, beslenme ve konuşma sorunları yapar.Ayrıca tonsil üzerinde biriken yiyecek ve doku artıkları ağız kokusu ve hijyen bozukluğuna neden olur. Adenoid dokusunun büyük olması herşeyden önce burun tıkanıklığına yol açar. Bu hastalarda ağzı açık uyuma ve horlamaya neden olur. Özellikle geniz eti ve bademcikleri büyük olan çocuklarda görülen uygku problemleri nedeniyle çocukların büyüme ve gelişmesi durur. Burun, solunan havanın ısısını ve nemini ayarlar ve bazı zararlı partikülleri tutar. Bu nedenle ağız solunumu yapan hastalarda bazı solunum yolu problemlerine yol açar. Geniz eti ayrıca şu problemleri oluşturur:
-Orta kulakta havalanma bozukluğu ve buna bağlı kulak zorunda çökme, işitme kaybı ve iletişim bozukluğu. İşitme kaybı bazen anne-babanın farkedemeyeceği seviyede olur ancak sıklıkla da hastayı doktora götüren ilk sebeptir.
-Çene ve yüz kemiklerinde gelişim bozukluğu
-Geniz akıntısı nedeniyle boğaz iltihabı (farenjit), öksürük ve alt solunum yolu problemleri
-Baş ağrısı
-Sinüzit
-Oluşan yüz ifadesi nedeniyle ‘geri zekalı’ görüntüsü
Doktor, Bademcik ve Geniz Etini Nasıl Kontrol Eder?
Bademcik ve geniz etinin değerlendirilmesinde kullanılan temel metodlar şunlardır:
- Tıbbi hikaye (hastanın anlattıklarından alınan bilgiler)
- Fizik muayene (endoskopik)
- Bakteriyolojik kültür (çok gerekli değildir)
- Röntgen incelemesi
- Kan testleri
- Diğer muhtemel incelemeler
Bademcik Büyümesi (Tonsil Hipertrofisi) için Ne Zaman Doktoruma Başvurmalıyım?
Kendinizde veya çocuğunuzda, bademcik ve geniz etinin iltihap ve büyümesinin yol açtığı şu durumları gördüğünüzde doktorunuza başvurmalısınız:
- Tekrarlayan boğaz ağrıları, ateş, titreme, kötü ağız kokusu, burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı, tekrarlayan kulak iltihapları, ağızdan nefes almak, horlama ve uyku bozuklukları, işitme kaybı, geçmeyen burun akıntıları
İzmir Manisa Bademcik Büyümesi (Tonsil Hipertrofisi) ve Geniz Eti (Adenoid Hipertrofi) Tedavisi Nedir?
Bademcik ve geniz etinin akut iltihaplarında tedavi genellikle ilaçladır. İlaç olarak en sık antibiyotikler , ağrı kesiciler , dekonjestan ilaçlar , gargaralar , okyanus suları , intranazal steroidler ve eğer alerjik faktörlerde düşünülüyorsa antihistaminiklerdir. Ciddi problemlere yol açmayan ve sık infeksiyona yol açmayan bademcik ve geniz eti ilaçlarla tedavi edilmesine rağmen, bazen bademcik ve geniz etinin alınması ( adenotonsillektomi , adenoidektomi, tonsillektomi, tonsillotomi ) gerekir.
